Kedai kopi pernah menjadi sumber utama pasukan perisik

SUMBER BAIK : Penulis meneliti peranan kedai kopi sebagai pos mendengar ketika Darurat.

Kedai-kedai kopi dan gerai-gerai makan dilihat sebagai pos mendengar yang paling efektif di negara ini apabila maklumat penting untuk keselamatan, jenayah dan politik yang melibatkan hidup mati diperlukan.

Special Constable (SC)(B) Sgt Abdul Latif Salleh menyertai perkhidmatan ini pada tahun 1951 dan tidak pernah mengambil cuti pada hari minggu. Beliau memilih untuk meghabiskan masa di kedai-kedai kopi di Kuala Nerang, Kedah yang menjadi pos mendengar yang amat penting.

Selain daripada mendapatkan maklumat daripada orang kampung, Latif sentaisa berwaspada ketika berpakaian biasa. Beliau akan memasang telinga akan perbualan di kedai-kedai dan di gerai-gerai sambil menikmati secawan kopi.

"Saya bergaul dengan penduduk kampung dari Kuala Nerang dan dari sempadan Malaysia-Thai," kata beliau sambil mengimbas kembali.

"Di Kuala Nerang, ada penduduk menjadi pemberi maklumat kepada komunis sementara ada juga yang menjadi pemberi maklumat kepada kedua-dua pihak."

"Perkara ini lumrah kerana ada penduduk kampung tersepit antara ancaman komunis dengan tanggungjawab mereka membantu kerajaan."

"Semasa saya berkhidmat selama empat tahun, saya telah membantu memusnahkan beberapa kem komunis di Durian Burung, di Ahning, di Naka, di Nami dan di Padang Lembu."

Di Ahning, para pegawai SC telah menjumpai 20 kampit beras, labu air, sardin dan juga periuk belanga serta peralatan memasak di dalam sebuah pondok. Latif dan 14 SC telah berkampung selama tiga hari menunggu pengganas untuk mengambil bahan makanan dan peralatan memasak

Bagaimanapun, pengganas komunis tidak muncul-muncul dan bilik operasi di Alor Star mengarahkan mereka memusnahkan bahan makanan tersebut.

Beberapa hari kemudian, Latif menerima maklumat bahawa sebuah pondok di Nami menjadi tempat pengumpulan makanan untuk komunis.

"Bagi mengelak daripada dikesan, saya serta 14 anggota SC merentasi hutan sepanjang 1.5km untuk sampai ke tapak tersebut. Sebelum senja menjelang, saya telah menempatkan beberapa anggota SC di pelbagai lokasi di sekitar pondok tersebut untuk serbu pada waktu malam. Lebih kurang pada pukul 9 malam, 4 suspek komunis dilihat sedang menghampiri pondok tersebut.

"Seorang anggota SC yang berada di barisan hadapan melepaskan tembakan beberapa kali yang diikuti oleh beberapa anggota SC lain dengan anggapan bahawa saya telah memberikan arahan untuk menembak. Jeritan komunis boleh didengar dan mereka melarikan diri tanpa membalas tembakan.

"Pada keesokan pagi, kami menjumpai banyak kesan darah di tanah yang menunjukkan para komunis mengalami kecederaan teruk.

"Anggota SC yang melepaskan tembakan memberitahu saya bahawa dia terpaksa melepaskan tembakan kerana empat komunis berada hanya 15m daripadanya."

Anthony M. Perry dari Stonyhurst, Lancashire yang berkhidmat di British Intelligence Corps in Malaya selama tiga tahun ketika Darurat ialah orang yang boleh dipercayai, terutama sekali, apabila melibatkan rakan setugasnya yang secara tidak sengaja 'berbaik-baik' dengan pihak musuh.

Sama seperti Latif, lokasi mendengar Perry ialah di kedai-kedai kopi di Happy World di Kuala Lumpur, di Jubliee Park di Ipoh dan di Kuala Pilah.

"Saya gemar menari tarian ronggeng dan joget sambil menikmati kopi hitam yang keras di kedai-kedai kopi dalam taman sambil memerhati kehidupan seharian.

"Walaupun saya berhibur ketika berkunjung ke taman hiburan sama ada di Kuala Lumpur atau di Ipoh, saya turut menjaga pasukan tentera warga British yang berbaik-baik dengan agen yang disyaki anggota komunis atau yang bersimpati dengan mereka."

Pasukan perisikan mendapat tahu bahawa agen-agen ini sering menipu tentera untuk menyeludup masuk ganja dari Pulau Pinang ke Kuala Lumpur atau ke Singapura dengan meminjam kenderaan mereka untuk digunakan bagi perjalanan pada hujung minggu. Dadah ini kemudiannya dijual untuk mengumpul dana bagi perjuangan komunis.

"Sukar untuk seorang cina melepasi pusat pemeriksaan di Kuala Kangsar, di Tapah dan di Slim River manakala anggota tentera dapat melepasinya dengan mudah. Selalunya dadah tersebut akan disembunyikan di dalam tayar ganti."

Keburukan menggunakan kedai-kedai kopi sebagai pos mendengar ialah hukuman yang dikenakan oleh pihak komunis. Latif berkata pemberi maklumat yang biasa memberi maklumat kepada mereka akan hilang tanpa kesan.

Pada 15 Ogos 1951, penolong pegawai penempatan semula, Teo Boon Hoe, telah ditembak mati di kedai kopi di Permatang Tinggi New Village di Bukit Mertajam.

Pesuruhjaya Tinggi General Sir Gerald Templer menempatkan semula 66 buah kampung setelah gagal mendapat sebarang maklumat mengenai pembunuhan itu.

Pada bulan September dan November 1948, dua anggota detektif telah ditembak mati di sebuah kedai kopi yang beralamat di No. 67 Jalan Bukit Penara di Balik Pulau, Pulau Pinang.

Pada bulan April 1951, Neoh Chwee Leong telah ditembak mati di sebuah kedai kopi di Tanjung Bunga setelah percubaan pertama untuk membunuh beliau di sebuah kedai kopi di Vale of Tempe (kini dikenali sebagai Jalan Lembah Pantai) tiga bulan sebelum itu gagal.

Pegawai Kastam Bersara, Sudin Saad dari Kampung Bakar Kapur, Kepala Batas berkata beliau akan singgah untuk meminum kopi di salah sebuah kedai kopi di bandar setelah membayar bil utiliti beliau dan membeli-belah.

"Anda akan terkejut kerana boleh mengetahui cerita terkini yang sedang berlaku di seluruh kawasan daripada perbualan biasa di kedai kopi." 

Sumber : New Straits Times 

Tarikh : 16hb Ogos 2015

Ditulis oleh : A. Shukor Rahman

Diterjemah oleh : Teratai Melur

Emel : terataigenius@gmail.com